Ingilizce trend

Gecenlerde ingilizce kelimeleri cok kullanmakla suclandim. Ben de gercekten cok mu kullaniyor musum, ve gercekten cok kullaniyorsam da neden boyle yapiyor musum diye arastiriyim oldum (musum).

Ilk didikledigim konu, Turkce’de ve Ingilizce’de kac kelime bulundugu oldu. Turk Dil Kurumu’nun “Guncel Turkce Sozlugu”ne gore Turkce’de 104,481 anlam bulunmaktaymis. Bunun yaklasik %14’unu yabanci dillerden Turkce’ye girmis kelimeler olusturuyor. Tabii ki 6467 kelimeyle Arapca basi cekiyor. Kapitulasyonlarla birlikte verilen altin ve gumus karsiligi Fransizlardan da 5253 kelime almisiz. Farsca 1359 kelimeyle ucuncu sirayi alirken, Ingilizce ancak 485 kelimeyle dorduncu olabilmis (of kors, her gecen gun yenileri ekleniyordur bu listeye abzolutli!). Ama tum Turkce kelimelerin binde besini bile olusturmayan ingilizce kokenli sozcukler demek ki benim ingilizce sozcuk kullanmamda bas nedeni olusturmamaktaymis seklinde de konuya parmagimi degdirmek istedim.

Tabii bu durumda Ingilizce’de kac kelime varmis diye kurcukladim. “Oxford English Dictionary”ye gore su an kullanimda olan 171,476 kelime varmis (ayrica “derivatives” denilen ve bu kelimelerden turetilmis olan bir de 9500 kelime varmis). Yani 75,000 kadar daha cok kelime var Ingilizce’de Turkce’ye gore. Bu bir sebep olabilir mi?

Bence gayet de olabilir. Bazen anlatmak istedigimiz seylerin Turkce karsiliklarini beynimiz hemen bulamiyor, veya bir ingilizce kelimeyle anlatilabilecek bir kavramin bir kac turkce kelimeyle ancak karsilandigini farkediyor ve kolaya kaciyor. Sonucta beni dinleyen (veya okuyan) insan da nasil olsa ingilizce biliyor, ve dil bir komunikasyon araci olduguna gore neden olmasin seklinde dusunuyor. Mesela “brunch” (breakfast + lunch) gibi faydali kisacik bir kelimeyi Turkce nasil soyleyecegiz? Gec kahvalti mi? Erken ogle yemegi mi? Veya “git karsidan al onu bana getir” demek yerine “fetch” deyiveriyoruzdur belki de.

Evet, bazi ingilizce sozcuklerin neden kullanildigini tam veya kisa bir turkce karsiliklari olmamasi seklinde aciklayabiliriz belki. Ama neden “gidisat” yerine “trend”, “yasal” yerine “legal” veya “savunma” yerine “defans” dedigimizi aciklamak zor. Bu gibi kelimelerin tam karsiliklari var. Ustelik bunlari sadece benim gibi yogun olarak ingilizce konusulan bir ulkede yasayanlar degil, bizzat Turkiye topraklarinda yasayanlar da kullaniyor. Amacim savunma yapmak degil, ve fakat ingilizce sozcuk kullanmanin yurtdisinda yasamayla ilgisinden daha fazlasi oldugunu gostermek.
Belki de burada gercekten bir “trend” soz konusu. Osmanli zamaninda Arapca-Farsca sozcukler modaymis, yakin zamana kadarsa Fransizca. Ve gunes batmayan imparatorlugun dili de belki de son 30-40 yildir yeni trend. Hem sadece Turkiye’de de degil. Siz hic Spanglish duydunuz mu mesela?